Saltar ao contido

Lingua shona

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Shona
chiShona
Falado en: Cimbabue, Mozambique
Total de falantes: 8,3 millóns (2007)
Posición: 93
Familia: Atlántico-congolesa
 Benue–congolesa
  Bantoide meridional
   Bantú
    Shona (S.10)
     Shona
Escrita: Alfabeto latino
Status oficial
Lingua oficial de: Cimbabue Cimbabue
Códigos de lingua
ISO 639-1: sn
ISO 639-2: sna
ISO 639-3: sna
Mapa
Status

O shona está clasificado como "en estado seguro" polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[1]

A lingua shona ou chiShona é a máis falada das linguas bantú, falada polo pobo shona de Cimbabue. O termo tamén se pode empregar para identificar ós pobos que falan algunha das variedades do shona central: zezuru, karanga, manyika e korekore. Baseándose nun artigo de 1931 de Clement Doke, o shona estándar desenvolveuse a partir das diferentes variedades do shona central. Xa que a capital atópase na rexión Zezuru, esta variedade fíxose dominante na lingua estándar.

O shona é unha das linguas oficiais de Cimbabue. Outros países con falantes shona son Botswana, Mozambique e Zambia por mor da chegada de refuxiados provocados pola crise económica de Cimbabue.

O shona é a máis falada das linguas bantú segundo o número de falantes nativos. Segundo o Ethnologue,[2] o shona, abrangue os dialectos karanga, zezuru e korekore, uns 10,8 millóns de persoas. O manyika e o ndau[3][4][5] son clasificados como linguas diferentes por Ethnologue,[6] e son falados por 1 025 000[7] e 2 380 000[8] de persoas, respectivamente. O número total podería roldar os 14,2 millóns. O zulú é a segunda lingua bantú máis falada, con 10,3 millóns de falantes segundo Ethnologue.[9]

  1. Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022. 
  2. Ethnologue's Shona entry
  3. Stabilization in the Manyika Dialect of the Shona Group, Hazel Carter, Africa: Journal of the International African Institute, Vol. 26, No. 4, Oct., 1956, pp. 398-405
  4. Report on the Unification of the Shona Dialects. By Clement M. Doke. 1931
  5. "University of Pennsylvania Language Center". Arquivado dende o orixinal o 22 de xullo de 2017. Consultado o 18 de abril de 2017. 
  6. Ethnologue's list of Shona (S.10) languages
  7. Ethnologue's Manyika entry
  8. Ethnologue's Ndau entry
  9. Ethnologue's list of languages by size

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • Biehler, E. (1950) A Shona dictionary with an outline Shona grammar (revised edition). The Jesuit Fathers.
  • Brauner, Sigmund (1995) A grammatical sketch of Shona : including historical notes. Köln: Rüdiger Koppe.
  • Carter, Hazel (1986) Kuverenga Chishóna: an introductory Shona reader with grammatical sketch (2nd edition). Londres: SOAS.
  • Doke, Clement M. (1931) Report on the unification of the Shona dialects. Stephen Austin Sons.
  • Mutasa, David (1996) The problems of standardizing spoken dialects: the Shona experience, Language Matters, 27, 79
  • Lafon, Michel (1995), Le shona et les shonas du Zimbabwe, Harmattan éd., París (en francés)